Patent Hakkında Detaylı Bilgi

Patent Nedir?

Patent nedir sorusuna cevap vermeden önce, buluş kavramına değinmek gerekiyor. Buluş, daha önce piyasada olmayan, hiç keşfedilmemiş bir ürünün fikrinin ortaya atılarak yetenekli ve uzman kişilerce icat edilmesidir. Bu kavram günümüzün teknik imkanlarının tohumlarını ifade etmektedir.

Patent nedir sorusunun cevabı ise kısaca; fikir ya da ürün mucidinin, piyasaya süreceği ürün ya da fikrin piyasa durumu dahilinde belirli bir süre için, üretim, satış, pazarlama ve ithalat haklarının tarafında olduğunun yasal belgesidir. Ürünü için patent tescili yapan kişinin izni olmaksızın, bu ürün başkaları tarafından kesinlikle üretilemez, çoğaltılamaz, pazarlanamaz ya da taklit edilemez. Pek çok ülkede yasalar patent sahiplerini büyük ölçüde koruma altına almaktadır. Patent belgesi alınan bir ürün, icat eden kişinin tapulu malı konumundadır. Bunu istenildiği taktirde satılıp kiraya verilen özel mülkler ile örneklendirebiliriz.

Patent Hakkında

Piyasaya sunulabilecek kriterlerde yapılan bir buluş için patent hakkı, bu hak için ilk kez başvuran fikir ve ürün mucidine aittir. Bu hakkın ihlali yasalarca aksi kanıtlanmadığı müddetçe mümkün değildir. Eğer ürünün keşfi birden çok kişi tarafından gerçekleştirilmişse, patent hakları, özel bir anlaşma yok ise, kişilere eşit olarak verilmektedir. Bu doğrultuda tüm hak sahiplerinin onayı alınmadan patentin devri, kiraya verilmesi ya da herhangi başka bir değişiklik durumu söz konusu değildir. Bu durumda patent nedir sorusuna verilebilecek alternatif yanıtlardan biri de; “hak mülkiyeti” olabilir.

Patentler genel itibariyle iki çeşide ayrılmaktadır. Bunlar incelemeli ve incelemesiz patentlerdir.

patent-2İncelemeli patent: Ulusal kontrol merkezlerine yapılan patent başvuruları neticesinde incelemeleri uluslar arası piyasada gerçekleştirilmiş, mevcut ve benzer tekniklerden üstün olduğu sabit görülmüş ve sanayide kullanılabilir kriterlerdeki buluşlara verilen hak ve koruma belgesidir. Buluşu yapılan teknik ürün ile ilgili piyasa ve sanayi araştırması Türk Patent Enstitüsü kontrolünde gerçekleştirilir. İncelemeli patent için başvuru sahiplerinin araştırma ücreti ödemesi gerekmektedir. Bu süreci başarıyla geçen buluş için hak edilen patent belgesinin geçerliliği 20 senedir.

İncelemesiz patent: Bu sınıflandırmadaki patentler de teoride patent niteliği taşımaktadır fakat teknik buluşun sağladığı fayda ve somut oluşunun resmi kaynaklarca garantisi verilmemektedir. İncelemesiz patent sınıfında hak kazanılan koruma süresi 7 senedir. Bu süreçte incelemeli patent sınıfına geçebilmek için yetkili kuruma talepte bulunulabilir ve olumlu sonuçlandığı taktirde sınıf değişikliği yapılabilir.

Patent alabilmek için gereken şartlar

Özgünlük: Yeni bir buluşun uluslar arası piyasada herhangi bir tescili, tanıtımı, kullanımı ve üretimi yapılmamış olmalıdır.

Bilinen tekniklerin aşılması: Buluş, dahil olduğu teknik sınıftaki bilir kişi tarafından bilinen tekniklerden benzersiz bir şekilde yapılmışsa, bu kriter kabul edilmektedir.

Sanayide kullanılabilirlik: Yapılan buluş sanayinin çeşitli kollarında üretilme, kullanılabilme ve geliştirilebilme niteliklerini taşıyorsa, bu madde kabul edilir.

Patent koruması ne işe yarar

Yeni buluşların patent ile korunması hem buluş sahibi hem de kamu yönünden faydalı olduğu tartışılmazdır. Kullanım hakları yasal olarak koruma altına alınan icatlar, hak sahibine maddi ve manevi çıkar sağladığı gibi, kamu ve sanayi için de yeni teknik imkanlar ve ürünlerden faydalanılmasını sağlamaktadır. Yine kamuya ve sanayiye sunulan teknik buluşlar, yeni araştırma, geliştirme ve buluşlar için yol gösterici olmaktadır.

Nelere patent verilmez?

Bilimsel teoriler, daha önce var olan bir şeyin keşfi, finansla ilgili konular, sanat eserleri, genel kamu ahlakına aykırı buluşlar, yeni matematiksel yöntemler, pratik usuller, program ve yazılımlar ve tedavi yöntemleri ile ilgili patent başvuruları kabul edilmemektedir.